داروهای تیروئید

محقق : مسعود احمدلو

داروهای تیروئید
غده تیروئید هورمون تیروکسین تولید می‌کند که کار این هورمون تنظیم سوخت‌وساز بدن است. در دوران کودکی تیروکسین برای رشد طبیعی جسمی و فکری ضرورت دارد. کلسی‌تونین نیز توسط تیروئید تولید می‌شود و کار آن تنظیم متابولیسم کلیسم است که به‌عنوان دارویی برای درمان بعضی اختلالات استخوانی مصرف می‌شود.
پرکاری تیروئید
در این نوع بیماری، تیروئید بسیار فعال است. این عارضه در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. نشانه‌های آن شامل اضطراب، تپش قلب، کاهش وزن، افزایش اشتها و عدم تحمل گرما است.
درمان پرکاری تیروئید
برای پرکاری تیروئید سه نوع درمان وجود دارد: داروهای ضد تیروئید، یدرادیواکتیو و جراحی. رایج‌ترین داروی ضد تیروئید کاربیمازول است که از تشکیل هورمون‌های تیروئید جلوگیری می‌کند و به مدت سه هفته مقدار هورمون‌ها را تا حد طبیعی کاهش می‌دهد. کاربیمازول عوارض جزیی مثل تهوع، استفراغ یا سردرد به‌همراه دارد. پروپیل تیواوراسیل را می‌توان به‌عنوان یک داروی ضد تیروئید دیگر مصرف کرد. یدرادیواکتیو را معمولا به‌عنوان خط اول درمان به‌ویژه برای سالمندان انتخاب می‌کنند و چنانچه پرکاری تیروئید بعد از مصرف کاربیمازول عود کند، انتخاب دوم خواهد بود. این دارو بافت تیروئید را نابود می‌کند. پرکاری تیروئید ظرف دو سال پس از درمان در ۸۰ درصد افراد بروز می‌کند. گفته می‌شود که یدرادیواکتیو در دوران بارداری مجاز نیست. مطالعات طولانی نشان داده‌اند که خط سوم درمان جراحی که برای کسانی که گواتر بزرگ دارند مفید است.
کم‌کاری تیروئید
این بیماری به‌علت تولید بسیار کم تیروکسین به‌وجود می‌آید. در نوزادان کم‌کاری تیروئید بر اثر اختلالات مادرزادی یک آنزیم است و از کمبود ید در مواد غذایی به‌وجود می‌آید. علائم کم‌کاری تیروئید در بزرگسالان به‌تدریج بروز می‌کند و شامل افزایش وزن، کندی ذهن، خشکی پوست، ریزش مو و افزایش حساسیت به سرما نیز به‌وجود می‌آید. در نوزادان مقدار کم تیروکسین موجب عقب‌ماندگی دائمی جسمی و فکری می‌شود و به همین علت ظرف یک هفته از تولد نوزادان آنها را از نظر کم‌کاری تیروئید آزمایش می‌کنند.
درمان کم‌کاری تیروئید
درمان طولانی‌مدت و همیشگی یا تیروکسین تنها راه است. برای نظارت بر درمان و تنظیم مقدار مصرف آن باید به‌طور منظم اقدام به آزمایش خون کرد. در سالمندان و مبتلایان به ناراحتی‌های قلبی، به‌تدریج تیروکسین را به بیمار می‌دهند تا از فشار به قلب جلوگیری شود. در کسانی که بیماری شدید دارند تیروکسین را تزریق می‌کنند. این روش را می‌توان برای درمان کمبود تیروکسین در نوزادان نیز اجرا کرد.
اگر تیروکسین زیاد به بدن رسانده شود ناراحتی‌هایی ظاهر می‌شود. اما اگر مقدار تیروکسین با آنچه که بدن به‌طور طبیعی تولید می‌کند هماهنگ شود مشکلی پیش نمی‌آید.